Türkiye’de internetin geleceği kimlerin elinde? – Çise Mıdoğlu

İnternet üzerindeki iletişim protokolü TCP/IP’nin mucitlerinden biri olan Google Kıdemli Başkan Yardımcısı Vint Cerf, 5 Kasım Salı günü Ankara’daydı.

2005 yılından beri yöneticilik yaptığı Google’ın geçtiğimiz hafta Ankara’da düzenlenen Big Tent isimli etkinliğine katılan Cerf, Google’ın internet vizyonu ve ürünleri gibi konuların yanı sıra, son zamanlarda sıkça tartışılmaya ve hükümetlerin gündemlerinde yer almaya başlamış olan kullanıcı bilgilerinin güvenliği* konusunda konuştu. Cerf’in toplantı videolarında, teknolojik gelişmeleri takip etmek açısından geri olan bir izleyici toplamına hitap ediyor gibi konuşması dikkat çekti.

Aynı gün Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ile “Türkiye’de İnternetin 20.Yılı” konulu bir canlı yayın sohbetine** de katılan Cerf, Türkiye hakkındaki görüşlerini ve şirketinin çıkarlarını ortaya koymanın yanı sıra, Binali Yıldırım’ın bilişim teknolojileri konusundaki vizyonunun genişliğini (!) bir kez daha görmemizi sağladı.

Binali Yıldırım sözleriyle, bakanlığının Türkiye’deki iletişim teknolojilerinin geleceği konusunda öncelikli olarak halkın iletişim ve bilgiye erişim ihtiyacını değil, internetin “para kazandıran” (e-ticaret gibi) yanlarını göz önünde bulundurduğunu gösterdi, yaptığı yorumlarla bir kez daha teknik altyapısının eksikliğini sergiledi. Zaman zaman Cerf kendisini düzeltmek durumunda kaldı.

Sürekli internetin devlet eliyle yönetilecek bir alan olmadığını vurgulayan Yıldırım, Türkiye’de sistematik olarak yaşanan kullanıcıların internet trafiğinin izlenmesi, sosyal medya denetlemeleri ve sansür konularına hiç değinmedi. Bakanlık olarak İnternet Geliştirme Kurulu’nu kurduklarını, buradaki üyelerin büyük çoğunluğunun “sivil hayattan” olduğunu söyleyen Yıldırım, halkın internet erişim ihtiyacına yönelik olarak yapılması gereken yatırımların çoğunu özel sektöre devretmeyi planladıklarını söyleyerek, kurulda Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği’nden bile üye bulunurken İnternet Teknolojileri Derneği, Türkiye Bilişim Derneği gibi Türkiye’de interneti tanıtma ve geliştirme konusunda öncülük etmiş örgütlerin yer almamasının gerekçesini de açık etmiş oldu.

Yıldırım bir soru üzerine, bilişimde de Marmaray’ı aratmayacak projeleri bulunduğunu, Fatih Projesi’nin bunlardan biri olduğunu söyledi. Asrın vurgunu olmaya aday Fatih projesi, soruşturmalık olan yolsuzluklarıyla gündeme gelmişti.

İnternet altyapısına yönelik yeni bir mevzuat olup olmadığı yönündeki bir başka soru üzerine , “bilişimdeki gelişmelerin her zaman mevzuatın önünde gittiğini, önce ürün ve hizmetlerin ortaya çıktığını, sonra mevzuat oluşturmak gerektiğini” söyleyerek bakanlığı süresince yapılan altyapı çalışmalarının yetersiz ve göstermelik, gerçekleştirilen birçok faaliyetin ise hukuksuz olmasına bahane getirmeye çalıştı.

Henüz gerekli altyapı adımları tamamlanmamış olmasına rağmen her eve 1 GB kapasite ulaştırma hedeflerini gururla ilan eden Yıldırım, bunun devlet eliyle değil işletmeciler aracılığıyla sağlanmasını doğru bulduğunu söyleyerek bu projenin kimlerin çıkarı düşünülerek ortaya konduğunu ifade etmiş oldu.

Bunlar Yıldırım’ın bilişim teknolojileri, Türkiye’nin teknolojik gelişkinlik açısından dünyadaki konumu, hatta internetin en temel kavramları gibi konularda yaptığı gafların ilki değil. Daha önce İstanbul’da bir ICANN aktarım merkezi kurulması hakkında, ve bulut bilişim konusunda bilgisizliğini sergilemiş, üstelik cehaleti kendi konumundaki bir insan için normalmiş gibi çekinmeden bu konuda şakalar yapmıştı.

Bilişim teknolojileri konusunda doğru düzgün bir fikri, öngörüsü ve planı olmayan, bir yandan “özgürleşme” naraları atarken diğer yandan internet üzerindeki hukuksuz denetim ve sansürlerini artıran, interneti bir bilgi ve iletişim ağı olarak değil yeni bir kapitalist pazar olarak gören bu gerici iktidara karşı bütün internet kullanıcıları hak ve özgürlüklerine sahip çıkmalı, devletin vatandaşlarına modern bir iletişim altyapısı sağlamak konusundaki yükümlülüklerini kapitalist piyasaya ve özel şirketlere devretme mantığına karşı mücadele etmelidir.

* Google’ın şeffaflık raporu: http://www.google.com/transparencyreport/

** Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın resmi YouTube kanalında canlı yayınlanan sohbet: