Toplumcu Mühendisler ve Mimarlar Meclisi Olağan Toplantısı 10 Şubat 2013 tarihinde TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nde gerçekleşti. Toplumcu Mühendisler ve Mimarlar Meclisi’nden Doç. Dr. Emre Gürcanlı ile TMMOB Maden Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Yazman Üyesi Hürriyet Demirhan işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda birer sunuş gerçekleştirdiler.

İlk sunuşu yapan Gürcanlı, iş cinayetlerindeki kusurlu taraf ve durumları tartışmaya açtı. İş kazalarının önlenebilir olduğunun altını çizen Gürcanlı, iş cinayetlerinde kader unsurunun yerinin olamayacağını aktardı.İş kazalarının %98’i önlenebilir, %2’si ise kaçınılmazdır tezinin herhangi bir bilimsel dayanağı yoktur. Bu %2 lik oran 1930’lu yıllarda ortaya atılmış bir orandır. Bugün ise iş cinayetlerinin gerçek nedenlerinin üzerini örten bir kaçış noktası olarak kullanılmaktadır diyen Gürcanlı, Bu görüşlerin bilimsel bir dayanağı olmadığı gibi, geçmiş yıllardaki istatistiklerden de yeterince yararlanmamıştır. Ama maalesef hepimizin diline pelesenk olmuştur dedi. Mahkemelerin giderek daha fazla suçu işçilere attığını örneklerle anlatan Gürcanlı, ´göremedim, bilmiyorum, düşünemedim, acelem var sözleri bize hep iş kazalarının ana nedenler olarak öğretilir. Ancak dikkat edilirse burada bu sözleri sarfedebilecek olan her zaman işçidir. Suç çoğunlukla işçide aranırken, bir işçinin neden acelesi olduğu pek az gündeme gelir.´dedi. Emre Gürcanlı, İş kazalarının nedenlerini uzun ve aşırı çalışma, yoğunlaştırılmış stres yüklü çalışma, özelleştirmeler, yaşlı insanların çalıştırılması, taşeronluk sistemi, kar hırsı gibi bir dizi sebepten kaynaklandığını belirtti. Emre Gürcanlı, fiziksel tasarım ve sistemlerindeki değişikliklerin, çalışma yöntemlerindeki değişikliklerin, yöntemde ve süreçlerde değişikliklerin, ana güvenlik elemanlarında değişikliklerin İş kazalarını önlemede alınabilecek temel önlemler olduğunu aktararak sunuşunu tamamladı.

Toplantı, Hürriyet Demirhan’ın sunuşuyla devam etti. Mühendislerin sorumluluklarından bahseden Demirhan, sözlerine Madencilik ve Maden Mühendisliği özelinde, denetim kavramını açarak devam etti. Etik denetim, yasal denetim, toplumsal denetim mekanizmalarının doğru işletilmesinin gerekliliğine değinen Demirhan, İş cinayetlerinin önlenebilmesinde bu mekanizmaların doğru çalıştırımasının önemini vurguladı. Türkiye’deki her geçen gün artan iş cinayetlerinin birincil nedeninin kapitalist sistemin kar maksimiasyonu ve ucuz emek gücüne dayalı artı değer üretme hedefi olduğunu belirten Hürriyet Demirhan, yıllara, iş kollarına ve bölgelere göre iş cinayetleri istatistiklerine bakıldığında, taşeronlaşmanın arttığı iş kollarında o dönemlerde iş cinayetlerinin artş göstermesinin tesadüf olamayacağını belirtti. Taşeronlaşmanın çalışanların iş güvencesini azaltması, sendikalaşma oranlarının düşmesi, ücret ve çalışma standartlarında düşüşe neden olması ve tüm bunların sonucunda da işçi sağlığı ve iş güvenliği standartlarında da düşüşe neden olduğunu belirten Demirhan, özlleştirilmelerin durdurulması ve taşeronlaştırma uygulamalarının acilen iptal edilmesi gerektiği vurguladı. Kar öncelikli çalışma anlayışı, ucuz işgücüne dayalı ve örgütlenmeyi engelleyen çalışma anlayışı terk edilmedikçe, iş cinayetlerinin önüne geçilmesinin mümkün olamayacağının altını çizerek sunuşunu tamamladı.

Sunuşlar ardından soru cevaplarla mühendis ve mimar ve şehirplancılarının yaşadıkları örnekler üzerinden işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda deneyim paylaşımı ve çözüm tartışmalarıyla toplantı sona erdi.