• En Son
  • En çok Okunan
JES: Üzümü yakan, inciri kurutan o mu?

JES: Üzümü yakan, inciri kurutan o mu?

Temmuz 12, 2021
3 Aralık Mücadele Günüdür

3 Aralık Mücadele Günüdür

Aralık 3, 2022
İBB Suça Ortak Olma

İBB Suça Ortak Olma

Temmuz 27, 2022
Mühendis, Mimar, Şehir Plancısı Asgari Ücreti Arttırılmalıdır!

Mühendis, Mimar, Şehir Plancısı Asgari Ücreti Arttırılmalıdır!

Temmuz 16, 2022
Okmeydanı’nda Rantsal Dönüşüme Karşı Halkın Yanındayız

Okmeydanı’nda Rantsal Dönüşüme Karşı Halkın Yanındayız

Haziran 9, 2022
Kamusal Arsa ve Arazilerin Özelleştirilmesi-Özelleşmesi

Kamusal Arsa ve Arazilerin Özelleştirilmesi-Özelleşmesi

Haziran 5, 2022
Çorlu Ailelerini Savunduğu İçin Yargılanan Üyemiz Mühendis Birtan Altan’a Beraat

Çorlu Ailelerini Savunduğu İçin Yargılanan Üyemiz Mühendis Birtan Altan’a Beraat

Mayıs 20, 2022
Mühendislere Mimarlara Şehir Plancılarına Açık Çağrı

Mühendislere Mimarlara Şehir Plancılarına Açık Çağrı

Nisan 29, 2022
Yaşasın 1 Mayıs

Yaşasın 1 Mayıs

Nisan 29, 2022
TMMOB Neden Hedefte – Ümit Bayrak

Toplumcu Meclis’ten TMMOB ve Bağlı Odaların Genel Kurulları Sürecine İlişkin Açıklama

Şubat 16, 2022
Barınma Hakkı: Konut ve Kira Sorunu – Sinem Yıldız

Barınma Hakkı: Konut ve Kira Sorunu – Sinem Yıldız

Şubat 9, 2022
İklim Krizi

İklim Krizi

Haziran 5, 2022
TMMOB Mühendis, Mimar, Plancılar için 2022 Yılı Brüt Asgari Ücreti Belirledi: 7850TL

TMMOB Mühendis, Mimar, Plancılar için 2022 Yılı Brüt Asgari Ücreti Belirledi: 7850TL

Aralık 22, 2021
Toplumcu Meclis
Pazar, Şubat 5, 2023
  • Ana Sayfa
  • Etkinlikler
  • Basın Açıklamaları
  • Haber & Duyuru
  • Makaleler
  • Sunumlar
  • İletişim
No Result
View All Result
Toplumcu Meclis
No Result
View All Result

JES: Üzümü yakan, inciri kurutan o mu?

system
Temmuz 12, 2021
in Basın Açıklamaları
0

YOU MAY ALSO LIKE

3 Aralık Mücadele Günüdür

İBB Suça Ortak Olma

05 Şubat 2019

Türkiye, jeotermal enerji kaynakları açısından oldukça zengin bir ülkedir. Jeotermal kaynak kısaca; yer ısısı demek olup, yer kabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının oluşturduğu kimyasallar içeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Jeotermal enerji ise; yerin derinliklerindeki bu birikmiş olan ısının akışkanlarca taşınarak elde edilen ısı enerjisidir. Jeotermal kaynaklar enerji, ısıtma, termal vb amaçlarla kullanılabilirler. Jeotermal Enerji Santralleri, son bir yıldır santrallere yakın bölgelerdeki toplu balık ölümleri, binlerce zeytin ve incir ağacının kuruması gibi olaylarla ve geçtiğimiz ay Aydın halkının direnişiyle gündeme geldi. Peki, yenilebilir enerjiler içerisinde sayılan Jeotermal Enerji Santralleri’nin Türkiye hikayesi nasıl?

Türkiye’de Jeotermal Enerji Santrali

Türkiye’de ilk jeotermal kaynaklı elektrik üretimi 1983 yılında devlet tarafından kurulan Kızıldere/Denizli sahasında başlamıştır. Elektrik üretimine uygun jeotermal kaynaklar çoğunlukla Batı Anadolu’daki graben sistemlerinde yer almaktadır. Bugün işletmede olan JES’lerin üçte ikisine yakın bir bölümü Aydın’da kurulmuştur.

Jeotermal kaynakların hak sahipliği ve ruhsat hukukunu düzenleyen 5686 sayılı “Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular” Kanunu ile MTA tarafından bulunan sahaların ihale yoluyla yatırımcıya devri mümkün hale getirilmiştir. 2007 yılında özel sektöre verilen teşvik ve enerji alım garantileri ile 2008-2012 yılları arasında gerçekleştirilen ihaleler sonucu 16 adet enerji üretimi için toplam 85 saha ihale edilerek özel sektöre devredilmiştir. Bu dönemde verilen teşviklerle ihalelere saldıran şirketlerin iş yapma yeterlilikleri sorgulanmamıştır. 2007 yılında çıkarılan teşvik yasası ile Aydın’ın %85’i jeotermal işletmelerin kullanımına açılmış, JES şirketleri yasaya dayanarak Aydın’da hoyratça faaliyet göstermektedirler. Aydın Germencik ilçesinde Güriş jeotermal şirketinin mezarlık alanın 20 metre yakınına jeotermal kuyu açması tepkiyle karşılanmış; aynı şirketin yine Germencik’teki faaliyeti 2010 yılındaki TÜBİTAK Raporu ile incelenmiş, santralin toprak ve su kaynaklarını etkilediği görülmüştür. Geçtiğimiz günlerde Manisa Alaşehir’de meydana gelen jeotermal kuyu patlamasının ardından üzüm bağlarının durumu görüntülere yansımıştır.1

Jeotermal enerji “sürdürülebilir” mi?

Jeotermal kaynaktan elektrik üretimi, en basit anlatımıyla; yeraltına açılan sondaj ile kurulan üretim kuyusundan yüksek ısı ve basınçla gelen jeotermal akışkanın türbin vasıtasıyla elektrik enerjisi üretilmesi ve artık elektrik üretiminde kullanılamayacak kadar soğuyan sıvının, reenjeksiyon kuyusu ile yeraltına geri gönderilmesidir. Teorik düzlemde yapay yollu bir çevrimi ifade eden bu anlatım ile JES sürdürülebilir ve temiz enerji olarak tanımlanabilir; ancak Türkiye’deki söz konusu örneklerde durumun bu tanımdaki gibi olmadığı açıktır. Öncelikle bu döngü; yeraltından alınan (yüksek sıcaklıklı) sıvının elektrik üretildikten sonra yeniden yeraltına geri gönderilmesi aşamasında kırılmaktadır. Kar hırsı sebebiyle reenjeksiyon kuyusu açmayan ya da açtığı reenjeksiyon kuyusuna ayrıca pompalama yapmak zorunda kalacağından işletmeye almayan santraller, bu kullanım sonrası sıvıyı çevreye, derelere vermektedir. Bu nedenle verimli toprak ölmekte, tarım ve tüm canlıların sağlığı etkilenmektedir. Kızıldere Jeotermal Santrali, kurulduğu 1983 yılından sonra yıllar reenjeksiyon yapmadan çalışmış ve ortalama 700 ton/saat debide atık sıvıyı Büyük Menderes nehrine vermiştir. Bu bölgede yer alan verimli ovalar ve Büyük Menderes, Gediz nehirleri işletme, sondaj-test dönemlerinde jeotermal akışkan ve kimyasalla vahşice kirletilmiştir.

Bir diğer konu CO2 emisyonudur. Türkiye’deki jeotermal sahalarda kurulu elektrik santralleri, sanılanın aksine sera gazı emisyonunu azaltmamakta, özellikle Batı Anadolu’daki santrallarda CO2 çoğunlukla atmosfere salınmaktadır. Türkiye’deki bazı JES’lere kaynak aktaran Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD- Europe Bank for Reconstruction and Development) 2016 yılında “Türkiye’deki temiz enerji projelerinin çevreyi kömür santrallerinden daha fazla kirlettiğini” ifade etmiş ve önlem alınması gerektiğini söylemiştir.

Gözden kaçırılmaması gereken bir başka husus ise; JES’ler için açılan sondaj kuyularının atık çamurudur. Sondaj çalışması sırasında kullanılan bentonit ve farklı kimyasalları da içeren çamur “Atık Yönetimi Yönetmeliği” uyarınca bertaraf edilmelidir. Ancak çevre sağlığı açısından oldukça tehlikeli ve zararlı olan bu atık da çevreye, dereye verilmektedir.

Aydın’da, Manisa’da JES’lere karşı ses çıkaranların itirazları ve eleştirileri, kamu kurum ve yönetimleri tarafından dikkate alınmamıştır. Santral yatırımcısı sermaye gruplarının çıkarlarını kollamayı görev edinmiş yöneticilerin; tüm canlıların sağlığını koruma görevini yerine getiremeyeceği aşikardır.

Kar hırsı sebebiyle; canlıların sağlığı, güvenliği, çevrenin korunması ve kaynakların beslenmesi konularında önlem alınmamakta, uyarılara kulak verilmemektedir. İhale süreçlerinden itibaren başlayan bu danışıklı dövüşün faturası hepimize kesilmektedir. Tüm bu hususlar üzerine, bir kez daha kamusal denetimin önemi ve zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

Toplumcu Mühendisler ve Mimarlar Meclisi

1 https://twitter.com/ozer_akdemir/status/1091624303827800065

Etiketler: EkolojiJESzeytin
Paylaş133Tweet83Paylaş33Paylaş23

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Kategoriler

  • Basın Açıklamaları (78)
  • Etkinlikler (23)
  • Haber & Duyuru (68)
  • Kent Suçları Günlüğü (76)
  • Makaleler (67)
  • Sunumlar (26)

Son Yayınlananlar

3 Aralık Mücadele Günüdür

3 Aralık Mücadele Günüdür

Aralık 3, 2022
İBB Suça Ortak Olma

İBB Suça Ortak Olma

Temmuz 27, 2022
Mühendis, Mimar, Şehir Plancısı Asgari Ücreti Arttırılmalıdır!

Mühendis, Mimar, Şehir Plancısı Asgari Ücreti Arttırılmalıdır!

Temmuz 16, 2022
  • Ana Sayfa
  • Etkinlikler
  • Basın Açıklamaları
  • Haber & Duyuru
  • Makaleler
  • Sunumlar
  • İletişim


© 2021 ToplumcuMeclis.org

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Etkinlikler
  • Basın Açıklamaları
  • Haber & Duyuru
  • Makaleler
  • Sunumlar
  • İletişim


© 2021 ToplumcuMeclis.org

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?