17 Ağustos 2014

BÜYÜK DEPREMİN 15. YILINDA

Afet toplanma alanlarımız birer birer ranta açıldı

17 Ağustos 1999 Büyük Marmara Depremi’nin 15. yılında, bir deprem ülkesi olan Türkiye’de afetlere karşı son derece hazırlıksız olduğumuzu bir kez daha tespit ediyoruz. Resmi verilere göre 17.480 yurttaşımızın öldüğü, milyonlarcasının evsiz kaldığı deprem hafızalarımızda tazeliğini korurken afet önlemleri göz göre göre ranta kurban ediliyor.

Orman ve tarım arazilerimizin, kıyılarımızın, kamu arsa ve binalarımızın, meydanlarımızın ve parklarımızın ranta açıldığına üzülerek tanık oluyoruz. 14 milyon yurttaşımızın yaşadığı İstanbul’da olası bir depremin sonuçlarını ise tahmin etmek bile insanı dehşete düşürüyor.

*17 Ağustos depremi sonrasında 2001 yılında İstanbul için 480 boş alan afet toplanma yeri olarak belirlenmişti. İleride yapılaşma olmaması için boş kamu arazileri ve parkların seçildiği bu listedeki alanların sayısı giderek azaltıldı. 2009’da 280, 2010’da 240 alana kadar geriledi. Artan nüfusa oranla yeni toplanma alanları yaratmak şöyle dursun, belirlenmiş toplanma alanları, rant hırsıyla işgale açık hale getirildi.

Şu anda İstanbul’da deprem sonrası toplanma alanlarında rezidanslar ve AVM’ler yükseliyor. Acil Eylem Planı’nda boş tutulacağı söylenen; ancak yapılaşmaya açılan alanlar şöyle sıralanıyor:  Ali Sami Yen (Şişli),Anthill (Şişli),Starcity Outlet Center (Bahçelievler),Zaman Gazetesi (Bahçelievler),Ağaoğlu MyCity (Bahçelievler),Meydan AVM (Bahçelievler),Sahilpark Veliefendi (Zeytinburnu),Onaltı Dokuz (Zeytinburnu),Ora AVM (Bayrampaşa),Forum İstanbul (Zeytinburnu),Kiptaş Ünalan Evleri (Üsküdar),Kiptaş Tuzla 2-3 Etap Konutları (Tuzla),DAP Royal Center (Maltepe),TOKİ Avrupa Konutları (GOP),Kemalpark evleri (Esenler),Çınar Olimpia Park Sitesi (Bağcılar),Ataköy Konakları (Bakırköy),Capacity AVM (Bakırköy),Selenium Plaza (Beşiktaş),Ortaköy Ermeni Vakfı Arazisi (Beşiktaş).

Gezi Parkı’nın AVM yapılmak istenmesine meslek odaları ve bilim insanlarının karşı çıkış sebeplerinden birisi de parkın, Taksim Bölgesi’ndeki afet sonrası toplanma alanı olmasıydı.

* Yapılaşmaya açılmamış mevcut toplanma alanlarından olan Zeytinburnu, Bakırköy sahili gibi alanlar depremde büyük risk oluşturan dolgu alanlardır ve bunlar gibi kimi alanlar hatalı bir kararla toplanma alanı olarak belirlenmişlerdir.

* Halkımızın deprem korkusunu kullanarak çıkarılan ve büyük bir hızla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) tarafından yürütülen Afet Riski Altındaki Alanların Düzenlenmesi Hakkında Kanun (6306), kentlerimizdeki onlarca mahalleyi hiçbir bilimsel gerekçe göstermeden riskli alan ilan ederek talanı yasal yollarla yürüten bir araç haline gelmiştir. ÇŞB ve TOKİ tarafından Afet Yasası çatısı altında yürütülen kentsel dönüşüm uygulamaları ile mahallelerimiz ranta açılmakta, yeşil alanlar, parklar ve kamusal alanlarımız talan edilmektedir.

* 1999 depremlerinden bu yana Deprem Vergisi adıyla toplanan 46-48 milyar dolarlık parayı duble yola harcayan AKP iktidarı, bunu 2011’deki Van Depremi sonrasında açıklamış ve duble yol “icraatını” seçim propagandasında çokça kullanmıştı.

Olası bir depremde büyük felaketlerin önüne geçilebilmesi için yapı denetimi gibi önlemlerin yanı sıra deprem sonrasında toplanma alanlarının bilimsel olarak yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Halihazırda toplanma alanı olarak belirlenmiş olan bölgelerin imara açılmasına biran önce son verilmeli ve bu alanlar imar planlarına işlenmelidir. Artan nüfusa oranla yeni afet sonrası toplanma alanları yaratılmalı ve bu alanlar kentin nefes alan yerleri haline getirilmelidir. Deprem sonrası toplanılacak alanlar derhal açıklanmalı ve İstanbul’un tüm ilçelerinde yaygın biçimde halka duyurulmalıdır.

Kamuoyuna saygılarımızla duyururuz.

17.08.2014

Toplumcu Mühendisler ve Mimarlar Meclisi